Pomiar stanu wody

Stan wody - Położenie zwierciadła wody w danym przekroju ponad przyjęty umownie poziom, zwany zerem wodowskazu. Jest to wielkość względna, podawana w centymetrach (z dokładnością do 1 cm) i oznaczana literą H.

Głębokość - wysokość zwierciadła wody ponad dno cieku.

Łata wodowskazowa

Najczęściej spotykany typ wodowskazu, stosowany przez służby hydrologiczne. Najważniejszą częścią składową tego wodowskazu jest łata wodowskazowa oraz podziałka.

Istotnym elementem wodowskazu jest poziom zera podziałki wodowskazowej. Poziom ten, ustalany niwelacyjnie i jest w zasadzie dowolny. W praktyce poziom zera wodowskazu przyjmuje się poniżej najniższego stanu wody lub z uwagi na erozję denną powodującą pogłębianie dna rzeki (w ten sposób unika się odczytów ujemnych).

Łaty mogą być wykonywane z różnych materiałów: drewno, metal, tworzywo sztuczne. Wyposażone są w podziałki. Skala podziałki oraz cyfry mogą być namalowane, wycięte lub stanowić jednolitą całość z łatą (odlew z żeliwa lub aluminium). Najczęściej podziałka składa się z segmentów o długości od 60 – 100 cm, które są przymocowane do łaty.

Lokalizacje łat wodowskazowych

• Wodowskaz wolno stojący na palu Wodowskaz przy
• Wodowskaz przy filarze mostu
• Wodowskaz przy izbicy.

Typy wodowskazów łatowych

Łata prosta – podziałka na łacie jest określona co 2 cm (dokładność odczytu co 1 cm) opisana poprzez 3 cyfry. Łatę taką można stosować w przypadku niezbyt dużych wahań stanów wody – najczęściej północna część Polski.

Wodowskaz grupowy - w przypadku, gdy zakres pomiarów na łacie jest dość duży stosuje się łaty dzielone. Wchodzą one w skład jednego wodowskazu i mają wspólny poziom (zera) odniesienia. Powinny być tak usytuowane, aby podziałki "zachodziły na siebie" (w przypadku stanów granicznych można dokonywać jednocześnie odczytu na dwóch sąsiadujących łatach). Pozwala to na zmniejszenie się wysokości poszczególnych łat i lepszą ochronę przed uszkodzeniem.

Wodowskaz schodkowy – stosowany w korytach uregulowanych. Fragmenty łat są przymocowane do schodów usytuowanych na skarpach cieku. Przy tego typu położeniu łat odczyt jest bardzo dokładny, ponieważ łata usytuowana jest bokiem do nurtu (nie następuje podpiętrzanie wody na wodowskazie).

Łaty skośne – montowane na skarpach cieków po regulacji (w żłobach). W tego typu łatach podziałka jest skażona (wielkość skażenia zależy od kąta nachylenia skarp cieku). Przy takim położeniu łat odczyt jest bardzo dokładny, ponieważ łata usytuowana jest bokiem do nurtu (nie następuje podpiętrzanie wody na wodowskazie).

Wodowskaz palowy – składa się z szeregu pali wbitych w przekroju poprzecznym rzeki w dno i skarpy. Główki pali mają określone rzędne ponad poziom porównawczy. Pomiar polega na określeniu wzniesienia zwierciadła wody ponad główką pala zanurzonego w wodzie. Stosowany na nieuregulowanych ciekach.

W opracowaniu wykorzystano materiały dr inż. Włodzimierza Banacha.